Friday, January 27, 2017

Πάνος Τζαβέλλας (1925-2009)



Ο Πάνος Τζαβέλλας γεννήθηκε στη Κοζάνη το 1925 και σε ηλικία 18 χρονών εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ και έλαβε μέρος στον εμϕύλιο πόλεμο.
Το 1949 τραυματίζεται στο βουνό και ακρωτηριάζεται το δεξί του πόδι. Ακολουθεί η σύλληψη του και μια μακριά πορεία μέσα από δίκες για να οδηγήσει στην καταδίκη του τρείς ϕορές σε θάνατο. Το 1958 μετά από κάποια χρόνια στη ϕυλακή
αρρωσταίνει βαριά και το 1961 με τη βοήθεια του ΚΚΕ στέλνεται στη Σοβιετική Ένωση για θεραπεία. Έπειτα από τρία χρόνια θεραπεύεται και ξεκινάει εκεί μουσικές σπουδές. Το 1965 επιστρέϕει στην Ελλάδα και ξεκινάει να δουλεύει ως μουσικός σε μπουάτ στην πλάκα. Αυτό όμως δεν διήρκεσε πολύ, καθώς με την έναρξη της δικτατορίας το 1967 η μπουάτ κλείνει και ο Τζαβέλλας κατηγορούμενος για δράση ενάντια στη χούντα επιστρέϕει στη ϕυλακή. Αϕού για λόγους υγείας τελικά αποϕυλακίζεται το 1971 αποϕασίζει να ανοίξει τη δική του μπουάτ στη Πλάκα, το Αντάρτικο Λημέρι έχοντας συγκεντρώσει παράλληλα μεγάλο αρχείο με αντάρτικα τραγούδια αλλά και δικές του συνθέσεις . Όπως είχε γράψει και κάπου στο βιβλίο του, ANTAPTO-ROCK: « Τι είναι τα τραγούδια της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944; Είναι η καλλιτεχνική έκϕραση του Έπους της Εθνικής Αντίστασης. Είναι η ϕωνή, του λαού μας σε μια κρίσιμη και δραματική ώρα της πατρίδας μας. Είναι ο καθρέϕτης της λαϊκής ψυχής, είναι οι πόθοι και τα όνειρά του, είναι η κλαγγή των όπλων, βροντή κι αστροπελέκι, είναι κάλεσμα για μάχη, είναι η ψυχή του αγώνα». Με το τέλος της δικτατορίας το 1974 ο Τζαβέλλας μαζί με τη σύντροϕό του Νατάσα Παπαδοπούλου ξεκινάει τη πρώτη του δισκογραϕική δουλειά. Ο πρώτος του δίσκος κυκλοϕόρησε με τίτλο « ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΛΗΜΕΡΙ». Κατόπιν συνεχίζει να τραγουδάει σε συναυλίες σε όλη την Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό σε χώρες όπως η Γερμανία και η Σουηδία. Σύντομα γίνεται διεθνώς γνωστός και τραγούδια του μεταδίδονται από ξένες τηλεοπτικές εκπομπές , στη Βουλγαρία, Γερμανία, Σουηδία αλλά ϕυσικά και στην Ελληνική τηλεόραση, που ζωντανεύει ακόμα και σήμερα τραγούδια του συνθέτη-στιχουργού, τα οποία μιλάνε μέσα από τα προβλήματα των καιρών μας. Στη δεκαετία του'80, ο Πάνος Τζαβέλλας βρίσκεται στην καρδιά της Αθήνας, στα Εξάρχεια, κέντρο δηλαδή, του ϕοιτητικού και προοδευτικού επαναστατικού κινήματος και συνεχίζει την καλλιτεχνική του πορεία μέχρι και πριν λίγα χρόνια σε διάϕορες μουσικές σκηνές της Αθήνας και του Πειραιά. Ο Πάνος Τζαβέλλας, μετά από την τελευταία του μάχη που έδωσε με την επάρατο νόσο στο Νοσοκομείο Ερυθρός, όπου και νοσηλευόταν τους τελευταίους μήνες, έϕυγε από τη ζωή στις 27 Ιανουαρίου 2009.

Στέλιος Χριστοφή