Από την αυγή της πορείας της, πρώτη στους αγώνες
για τα δικαιώματα των φοιτητών, η φοιτητική παράταξη της Προοδευτικής,
κατέδειξε τις πολιτιστικές της ανησυχίες επιλέγοντας να αγγίξει και να
επικοινωνήσει με τις φοιτητικές ψυχές με τη διοργάνωση των καθιερωμένων πια
μουσικών μπουάτ. Οι μπουάτ της Προοδευτικής όπως είναι ευρύτερα γνώστες,
κινούνται ενάντια στο ρεύμα της σάπιας υποκουλτούρας επιλέγοντας τραγούδια με
κριτήριο τους την καλαισθησία και την ποιοτική μουσική.
Ενώ οι λοιποί βολεύονται με την δική τους
«ποιοτική» διασκέδαση και με το «ξαναζεσταμένο φαγητό», τα τραγούδια της
ταχείας κατανάλωσης εμείς μέσα από τις μπουάτ, επιμένουμε καθαρά ποιοτικά και
επιλέγουμε για διασκέδαση μας κομμάτια από το ένδοξο παρελθόν του ελληνικού
τραγουδιού.
Τι είναι τελικά οι Μπουάτ και από πού προήλθαν;
Ο όρος μπουάτ
προέρχεται από τη γαλλική λέξη boîte που σημαίνει κουτί. Μπουάτ δηλαδή
είναι ένα είδος νυχτερινού μαγαζιού για
διασκέδαση με ζωντανή μουσική που γνώρισε μεγάλες δόξες στην Αθήνα την δεκαετία
του 1960 και 1970.
Στην ουσία ήταν μικρά μαγαζάκια χωρητικότητας 100-150 ατόμων, πιθανώς και λιγότερων στα οποία ο κόσμος διασκέδαζε ακούγοντας μουσική.
Συνήθως τραγουδούσε ένα άτομο με τη συνοδεία μιας ακουστικής κιθάρας ή και ενός πιάνου και σπανιότερα και ενός ακορντεόν. Αφενός δεν υπήρχε χώρος για ορχήστρα και αφετέρου δεν ήταν και στο πνεύμα των μπουάτ οι πολυμελείς ορχήστρες.
Ουσιαστικά οι μπουάτ ήταν οι μουσικές σκηνές της εποχής που αποτελούσαν τους χώρους διασκέδασης της νεολαίας των δεκαετιών του ’60 και του ’70.
Οι μπουάτ σέρβιραν φτηνά ποτά σε πολύ χαμηλή τιμή με χαμηλό φωτισμό, είχαν χαμηλά καθίσματα (πάγκοι ή σκαμνάκια, συχνά φλοκάτες και μαξιλάρια στο πάτωμα), χαμηλό παρείστικο ήχο χωρίς ενισχυτές. Στους τοίχους καλλιτεχνική εικονογράφηση. Η λιτότητα σε όλο της το μεγαλείο, με μεγάλο περίσσευμα διάθεσης για συνεύρεση και τραγούδι.
Στην ουσία ήταν μικρά μαγαζάκια χωρητικότητας 100-150 ατόμων, πιθανώς και λιγότερων στα οποία ο κόσμος διασκέδαζε ακούγοντας μουσική.
Συνήθως τραγουδούσε ένα άτομο με τη συνοδεία μιας ακουστικής κιθάρας ή και ενός πιάνου και σπανιότερα και ενός ακορντεόν. Αφενός δεν υπήρχε χώρος για ορχήστρα και αφετέρου δεν ήταν και στο πνεύμα των μπουάτ οι πολυμελείς ορχήστρες.
Ουσιαστικά οι μπουάτ ήταν οι μουσικές σκηνές της εποχής που αποτελούσαν τους χώρους διασκέδασης της νεολαίας των δεκαετιών του ’60 και του ’70.
Οι μπουάτ σέρβιραν φτηνά ποτά σε πολύ χαμηλή τιμή με χαμηλό φωτισμό, είχαν χαμηλά καθίσματα (πάγκοι ή σκαμνάκια, συχνά φλοκάτες και μαξιλάρια στο πάτωμα), χαμηλό παρείστικο ήχο χωρίς ενισχυτές. Στους τοίχους καλλιτεχνική εικονογράφηση. Η λιτότητα σε όλο της το μεγαλείο, με μεγάλο περίσσευμα διάθεσης για συνεύρεση και τραγούδι.
Μπουάτ βέβαια σήμαινε “Πλάκα“, κάτω από την Ακρόπολη. Γιατί εκεί, στη 10ετία του 60 είχαν απαξιωθεί τα παλιά σπίτια της
περιοχής, δεν μπορούσαν και να γίνουν πολυκατοικίες λόγω της Ακρόπολης και της
σχετικής απαγόρευσης. Εκείνη την εποχή ο κόσμος μετανάστευε μαζικά από τις
μονοκατοικίες στις πολυκατοικίες. Φτηνά νοίκια λοιπόν στις μονοκατοικίες της
περιοχής της Πλάκας, επιχειρήσεις χαμηλού κόστους, πελάτες φτωχαδάκια, φτηνές
τιμές.
Ο Διονύσης Σαββόπουλος γράφει για τις Μπουάτ: Έπρεπε να τα καταφέρεις με το τίποτα. Με
μία κιθάρα, άντε κι ένα πιάνο. Οι θαμώνες κάθονταν μισό μέτρο απ’ τον τραγουδιστή
και οι τελευταίοι το πολύ στα πέντε-έξι μέτρα. Έπρεπε να ‘σαι απλός και άμεσος
και έτοιμος να αυτοσχεδιάσεις. Άμα βρεις το κοινό στοιχείο που ενώνει εκατό
ανθρώπους, μετά μπορείς να απευθυνθείς και σε εκατό χιλιάδες ανθρώπους. Αυτό
μου ‘μαθε η μπουάτ. Να ψάχνεις το κοινό
στοιχείο. Το ήθελε η νεολαία αυτό, ήταν και η δικιά μας ανάγκη αυτή η απλότητα
και η αμεσότητα.
Αυτό ήταν η Μπουάτ, ένα πραγματικό φυτώριο νέων καλλιτεχνών
και χώρος προβληματισμού και διαμόρφωσης δημοκρατικών και αριστερών
συνειδήσεων, κυριολεκτικά εξωθεσμικό, ανθρώπινο, αυθεντικό. Μάνος Λοίζος,
Σαββόπουλος, Μαρίζα Κώχ, Ξυλούρης και άλλοι τόσοι με τα πολιτικά τους τραγούδια
έγιναν σύμβολα της αντίστασης μέσα από τις Μπουάτ. Της αντίστασης κατά της
χούντας των συνταγματαρχών, που πολεμούσε με όλα της τα μέσα όλους τους
προοδευτικά σκεπτόμενους, τους αριστερούς, τους κομμουνιστές. Σε αυτές τις μπουάτ αναπλάσθηκαν και
δυναμώθηκαν συνειδήσεις και κρατήθηκε αναμμένη η φλόγα της ελπίδας και της
δικαίωσης.
Διανύοντας λοιπόν την περίοδο των φρούδων ονείρων της
«μουσικής» βιομηχανίας και της βιομηχανίας του θεάματος, η Προοδευτική δίνει
γροθιά στο κατεστημένο και προτείνει μια εναλλακτική πρόταση διασκέδασης. Μόνη
μας ελπίδα ο Πολιτισμός και η στρατευμένη τέχνη που όσο και να την «δαιμονοποιούν»
σήμερα, είναι αυτή που ενώνει τη μουσική με την οργανωμένη πάλη, είναι αυτή που
δυναμώνει τους αγώνες μας μέσα από το τραγούδι της μουσικής.
Η Προοδευτική είναι στρατευμένη στους αγώνες για
ένα ποιοτικά ανώτερο κόσμο, που συστατικό στοιχείο του θα είναι η ελευθερία και
ο πολιτισμός. Όμως ο πολιτισμός είναι και σήμερα σύμμαχος και όπλο στους αγώνες
μας, κόντρα σε όλα τα σάπια. Είναι σύντροφος, δύναμη ελπίδας και πυρσός
αντίστασης! Για αυτό λοιπόν το λόγο επαγρυπνά ούτως ώστε η μουσική και κατ΄
εξακολούθηση ο πολιτισμός διασωθούν από τη καταλυτική επέλαση του κεφαλαίου με
υπέρτατο αίτημα της τη δημιουργία των προϋποθέσεων για καλλιτεχνική δημιουργία
και παραγωγή μακριά από τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου.
